Ναι ή Όχι; Θέτοντας Όρια στη Συμπεριφορά των Παιδιών


Συχνά ακούμε γονείς να συζητούν για προβλήματα στη συμπεριφορά των παιδιών τους, εκφράζοντας την ανησυχία για το δικό τους ρόλο  στην αποδοχή και  τήρηση των κανόνων από τα ανήλικα μέλη της οικογένειας.  

Τα παιδιά έχουν ανάγκη από όρια. Η οριοθέτηση της συμπεριφοράς είναι αυτό που βοηθά το παιδί να κατανοήσει τους κανόνες και τις προσδοκίες των γονέων του. Eπίσης, τα όρια που τίθενται στη συμπεριφορά καθορίζουν την ισορροπία της δύναμης και της εξουσίας στις οικογενειακές σχέσεις και συνιστούν ένα ουσιώδες στοιχείο στην ανατροφή των παιδιών. Δίχως όρια το παιδί δεν έχει καμία πυξίδα στην καθημερινότητά του και χάνεται στο χάος της επιθυμίας του.

Πολλές μελέτες αναφέρουν ότι όταν οι γονείς θέτουν σταθερά όρια, τα παιδιά μεγαλώνουν έχοντας μεγαλύτερη αυτοπεποίθηση, σε αντίθεση με τα παιδιά στα οποία επιτρέπεται να συμπεριφέρονται όπως τους αρέσει. Τα παιδιά με καλή προσαρμογή έχουν τρυφερούς, περιποιητικούς και υποστηρικτικούς γονείς, οι οποίοι ασκούν έλεγχο με λογικό τρόπο και έχουν υψηλές προσδοκίες. Ο σταθερός έλεγχος που δεν περιορίζει τις ευκαιρίες για πειραματισμό και επιτρέπει την αυθόρμητη έκφραση σχετίζεται με την ανεξαρτησία του παιδιού.

Αρκεί να σκεφτούμε ότι κάθε παιδί από τη φύση του έχει μία διαρκή αναζήτηση να ικανοποιήσει την επιθυμία του. Τα θέλει όλα, νομίζει ότι τα δικαιούται όλα. Σε αυτό το σημείο είναι καταλυτική η παρέμβαση του γονέα, ο οποίος καλείται να βοηθήσει το παιδί να γνωρίσει επακριβώς τα όρια των δυνατοτήτων του. Για παράδειγμα, ένα παιδί που κάνει «ζημιές» στο σπίτι δοκιμάζει τα όρια και τις αντοχές των γονέων του σε σχέση με τη δική του συμπεριφορά. Αν οι γονείς δεν αντιδράσουν (και δεν οριοθετήσουν) αποφασιστικά σε αυτή τη συμπεριφορά τότε το παιδί θα «μεταφράσει» τη ζημιά ως κάτι αποδεκτό και θα συνεχίσει να το κάνει. Αντίθετα αν τεθούν όρια από τους γονείς σε ανάλογες συμπεριφορές, θα μπορέσει να ερμηνεύσει το ίδιο τις συνέπειες των πράξεών του και θα μάθει τι είναι αποδεκτό και τι όχι.

Για την επιβολή των ορίων, είναι σημαντικό να γίνει κατανοητή από το παιδί η σκοπιμότητα οποιασδήποτε απαγόρευσης ώστε να αποκτήσει ξεκάθαρη εικόνα για κάθε περίσταση. Τα παιδιά έχουν ανάγκη να γνωρίζουν τι επιτρέπεται και τι όχι σε κάθε περίσταση καθώς και ότι η απαγόρευση υπέρβασης των ορίων δεν αφήνει περιθώρια αμφισβήτησης. Ακόμη, η κριτική της πράξης δεν πρέπει να συγχέεται με την κριτική του ατόμου. Τα παιδιά χρειάζονται την αποδοχή από τους γονείς και την έμπρακτη απόδειξη της αγάπης τους χωρίς προϋποθέσεις.  

Κάποιες κατευθυντήριες γραμμές για τους γονείς που δυσκολεύονται στην επιβολή των ορίων θα μπορούσαν να είναι οι εξής:

   Η πειθαρχία θα πρέπει να προσαρμόζεται στο στάδιο ανάπτυξης του παιδιού και στην προσωπικότητά του. Δεν λειτουργούν όλα τα μέσα με τον ίδιο τρόπο σε όλα τα παιδιά. Μία καλή ιδέα είναι να ζητήσουν οι γονείς τη γνώμη του παιδιού για το τι θα μπορούσε να βοηθήσει την επόμενη φορά.

  Είναι απαραίτητη η ενιαία στάση των γονέων και η κοινή αντιμετώπιση της καθημερινής συμπεριφοράς του παιδιού. Σε καμία περίπτωση η στάση του ενός γονέα να μην αναιρεί την στάση του άλλου μεταφέροντας διφορούμενα μηνύματα στο παιδί.

    Η επιβράβευση-επιδοκιμασία των επιθυμητών συμπεριφορών από το γονέα βοηθά το παιδί στην ενίσχυση της θετικής του αυτοαντίληψης. Επίσης, σε ζητήματα ήσσονος σημασίας προτείνεται η δυνατότητα παροχής εναλλακτικών προτάσεων για τις απαγορεύσεις και η ενθάρρυνση κάποιων άλλων τομέων δράσης του παιδιού.  

    Η σωματική τιμωρία έχει πολύ χειροπιαστά μειονεκτήματα και σε κάθε περίπτωση καλό είναι να αποφεύγεται.

  Η αγάπη και η αποδοχή του γονέα για το παιδί είναι αδιαμφισβήτητες και δεν συνδέονται με την αποφασιστικότητά του στην επιβολή των ορίων. Η σταθερή πειθαρχία που αφορά σημαντικά ζητήματα δεν αποτελεί απειλή για την προσωπικότητα του παιδιού αλλά είναι μέρος της πορείας του προς την αυτογνωσία.

Πέντε θεωρίες από διαφορετικές σκοπιές, πάνω στο μεγάλο ερώτημα «Τι είναι Αγάπη»

DOC TV 29.11.2013


ΦΥΣΙΚΟΣ: «Η ΑΓΑΠΗ ΕΙΝΑΙ ΧΗΜΕΙΑ» -Jim Al-Khalili, θεωρητικός φυσικός και συγγραφέας.

Βιολογικά, η Αγάπη είναι μια έντονη νευρολογική κατάσταση, όπως η πείνα ή η δίψα, αλλά πιο μόνιμη. Λέμε για την αγάπη ότι είναι τυφλή ή άνευ όρων, με την έννοια ότι δεν την ελέγχουμε. Αλλά πάλι, αυτό δεν είναι ιδιαίτερα παράξενο, από τη στιγμή που η Αγάπη είναι κατά βάση χημικό φαινόμενο. Ενώ ο πόθος είναι μια περιστασιακή σεξουαλική επιθυμία -στη δημιουργία της οποίας εμπλέκεται η απελευθέρωση ορμονών, όπως η τεστοστερόνη και τα οιστρογόνα- στην πραγματική αγάπη ή στο πραγματικό δέσιμο και στην πραγματική αφοσίωση, ο εγκέφαλος απελευθερώνει έναν τεράστιο συνδυασμό ορμονών: Φερομόνες, Ντοπαμίνη, Νορεπινεφρίνη, σεροτονίνη, ωκυτοκίνη και βαζοπρεσίνη (ADH). Ωστόσο, από την σκοπιά της εξέλιξης, η αγάπη μπορεί να αντιμετωπισθεί ως μηχανισμός επιβίωσης. Ένας μηχανισμός που έχουμε αναπτύξει, ώστε να χρειαζόμαστε τις μακροχρόνιες σχέσεις, που σημαίνουν αμοιβαία αλληλοϋπεράσπιση, φροντίδα των γονιών προς τα παιδιά και προώθηση του αισθήματος ασφάλειας και σιγουριάς.

ΨΥΧΟΘΕΡΑΠΕΥΤΡΙΑ: «Η ΑΓΑΠΗ ΕΧΕΙ ΠΟΛΛΕΣ ΕΚΦΑΝΣΕΙΣ» -Philippa Perry, ψυχοθεραπεύτρια και συγγραφέας.

Αντίθετα με εμάς, οι αρχαίοι δε στρίμωχναν, ποικίλα συναισθήματα που τους δίνουμε την ετικέτα «Αγάπη», στην ίδια λέξη. Είχαν πολλές παραλλαγές, μεταξύ των οποίων, οι εξής: Φιλία, την οποία αντιλαμβάνονταν ως μια βαθιά αλλά χωρίς σεξουαλική διάσταση, οικειότητα, ανάμεσα σε στενούς φίλους ή μέλη μιάς οικογένειας ή ως ένα βαθύ δέσιμο, που σφυρηλατείται ανάμεσα σε στρατιώτες που πολεμούσαν ο ένας δίπλα στον άλλον στη μάχη. Το αρχαίο ρωμαϊκό Ludus, πάλι, περιγράφει ένα πιο παιχνιδιάρικο πάρε-δώσε, που συμβαίνει όταν χαζολογάμε ή φλερτάρουμε. Πράγμα είναι η ώριμη αγάπη που εξελίσσεται με το πέρασμα του χρόνου ανάμεσα σε ζευγάρια που βρίσκονται πολύ καιρό μαζί και περιλαμβάνει αφοσίωση, συμβιβασμούς και αλληλοκατανόηση. Αγάπη για τους αρχαίους ήταν ένας πιο γενικευμένος όρος και δεν είχε να κάνει με την αποκλειστικότητα, αλλά με ένα πανανθρώπινο συναίσθημα που αφορούσε τους γύρω σου. Φιλαυτία είναι η αγάπη για τον εαυτό σου, που δεν είναι τόσο εγωιστική όσο ακούγεται. Όπως έλεγε ο Αριστοτέλης ή όπως θα σας πει οποιοσδήποτε ψυχοθεραπευτής, για να μπορέσεις να νοιαστείς για τους άλλους, πρέπει πρώτα να έχεις φροντίσει τον εαυτό σου. Τέλος, και πιθανότατα τελευταίος, αν και προκαλεί τα περισσότερα προβλήματα και επιπλοκές, ο Έρως έχει να κάνει με τη σεξουαλική έλξη και το πάθος. Εκτός αν μετεξελιχθεί σε φιλία ή/και πράγμα, ο έρως θα εκφυλιστεί και θα σβήσει μόνος του. Αγάπη είναι όλα τα παραπάνω. Αλλά είναι παράλογο και μη ρεαλιστικό να έχουμε την προσδοκία να βιώσουμε και τις έξι εκδοχές της με ένα μόνο πρόσωπο. Γι’ αυτό είναι τόσο σημαντικοί παράγοντες η οικογένεια και η κοινωνία.


ΦΙΛΟΣΟΦΟΣ: «Η ΑΓΑΠΗ ΕΙΝΑΙ ΠΑΘΙΑΣΜΕΝΗ ΔΕΣΜΕΥΣΗ» -Julian Baggini, φιλόσοφος.

Η απάντηση παραμένει ασαφής, εν μέρει διότι η Αγάπη δεν είναι ένα πράγμα. Αγάπη για τους γονείς, τους συντρόφους, τα παιδιά, την πατρίδα, τον διπλανό, τον Θεό κ.τ.λ., όλες έχουν διαφορετική υφή. Κάθε μια έχει τις παραλλαγές της: Τυφλή, μονόπλευρη, τραγική, σταθερή, ρευστή, υστερόβουλη, ανολοκλήρωτη, άνευ όρων… Στην καλύτερη πάντως, όλες οι εκδοχές της είναι μια ευγενής και παθιασμένη δέσμευση, την οποία καλλιεργούμε και εξελίσσουμε, αν και συχνά εμφανίζεται στις ζωές μας απρόσκλητη. Γι’ αυτό και είναι κάτι περισσότερο από ένα δυνατό συναίσθημα. Χωρίς τη δέσμευση, είναι μόνο ενθουσιασμός. Χωρίς το πάθος είναι μόνο εμμονή. Ακόμα και η μεγαλύτερη Αγάπη, αν δεν την φροντίσεις και δεν την καλλιερήσεις, μαραίνεται και πεθαίνει.

ΣΥΓΓΡΑΦΕΑΣ: «Η ΑΓΑΠΗ ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΚΙΝΗΤΡΟ ΓΙΑ ΟΛΕΣ ΤΙΣ ΜΕΓΑΛΕΣ ΙΣΤΟΡΙΕΣ» -Jojo Moyes, δύο φορές νικήτρια του βραβείου για το Ρομαντικό Μυθιστόρημα της Χρονιάς.

Το τι είναι η Αγάπη, εξαρτάται από το πού βρίσκεσαι σε σχέση με αυτήν. Όταν βρίσκεσαι ασφαλής μέσα της, μπορείς να την αισθάνεσαι τόσο φυσική και απαραίτητη, όσο τον αέρα -υπάρχεις μέσα της χωρίς καλά καλά να το προσέχεις. Όταν τη στερηθείς, μπορεί να τη νιώθεις σαν εμμονή. Να σε εξαντλεί, σχεδόν σαν σωματικός πόνος. Η Αγάπη είναι το κίνητρο για τις μεγάλες αφηγήσεις. Όχι μόνο για τις ιστορίες με ρομαντική αγάπη, αλλά και για την αγάπη του γονιού προς το παιδί του, για την αγάπη στην οικογένεια, στην πατρίδα. Είναι το σημείο πριν από την ολοκλήρωσή της αυτό που συναρπάζει: αυτό που σε χωρίζει από την αγάπη, τα εμπόδια που μπαίνουν ανάμεσά σας. Αυτές τις στιγμές που προσπαθείς να ξεπεράσεις τα εμπόδια, η Αγάπη είναι τα πάντα.

ΚΑΛΟΓΡΙΑ: «Η ΑΓΑΠΗ ΕΙΝΑΙ Η ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ ΠΟΥ ΜΑΣ ΔΕΣΜΕΥΕΙ» -Catherine Wybourne, καλόγρια.

Την Αγάπη πιο εύκολα τη βιώνεις, παρά την ορίζεις. Ως θεολογική αρετή, με την οποία αγαπάμε τον Θεό πάνω από όλα και τους διπλανούς μας σαν τον εαυτό μας, εν ονόματί Του, μοιάζει λίγο αόριστη. Μέχρι να τη συναντήσουμε «ενσαρκωμένη» κατά κάποιον τρόπο στη ζωή γύρω μας: Σε πράξεις καλοσύνης, γεναιοδωρίας και αυτοθυσίας. Η Αγάπη είναι το μόνο πράγμα που δε μπορεί να πληγώσει κανέναν, αλλά μπορεί να κοστίσει ακριβά. Το παράδοξο με την Αγάπη είναι πώς μολονότι σου δίνει εξαιρετική ελευθερία, την ίδια στιγμή σε δένει με τον άλλο, με δεσμούς δυνατότερους και από το θάνατο. Δε μπορεί να αγοραστεί ή να πουληθεί. Και δεν υπάρχει τίποτα που να μη μπορεί να αντιμετωπίσει. Η Αγάπη είναι η μεγαλύτερη ευλογία.

Πηγή: The Guardian

Το κυριότερο αρνητικό συναίσθημα είναι ο φόβος



Ένας ασθενής με Σκλήρυνση κατά πλάκας στην Αμερική συνειδητοποίησε ότι έπαθε αυτή την ασθένεια επειδή ένοιωθε ένα διαρκή φόβο, μια μόνιμη απειλή. Ο διαρκής φόβος του έθετε σε συνεχή συναγερμό τα επινεφρίδια τα οποία ήταν υποχρεωμένα να παράγουν συνεχώς κορτιζόλη και να φθείρουν ανεπανόρθωτα το σώμα του. Περιέγραψε το φόβο του, την διαρκή απειλή που δεχόταν και έθετε σε λειτουργία τα επινεφρίδια, σαν τον συναγερμό που κτυπά όταν η πόρτα παραβιάζεται από διαρρήκτες. Για το σώμα μας, ο φόβος είτε είναι πραγματικός είτε είναι φανταστικός, έχει τα ίδια αρνητικά αποτελέσματα, την έκκριση της κορτιζόλης. Όπως μας εξηγεί ο Dr Alex Loyd, τα πάντα ελέγχονται από τον μεταιχμιακό ή συναισθηματικό εγκέφαλο και συγκεκριμένα του υποθάλαμου, οποίος ελέγχει τα εξής: 1ον την αρτηριακή πίεση του αίματος, 2ον την θερμοκρασία του σώματος, 3ον την ρύθμιση των υγρών του σώματος μας δια μέσου της δίψας και της λειτουργίας των νεφρών, 4ον την συσταλτικότητα της μήτρας, 5ον την έκκριση γάλακτος από το στήθος, 6ον την συναισθηματική μας διαδικασία, 7ον την αυξητική ορμόνη, 8ον τα επινεφρίδια, 9ον την ορμόνη του θυρεοειδή αδένα και 10ον την λειτουργία των σεξουαλικών οργάνων.


Η διαδικασία της δημιουργίας κορτιζόλης: ο υποθάλαμος που λαμβάνει σήμα κίνδυνου, διαμέσου του τρίτου ματιού, όταν διακατεχόμαστε από στρες και αρνητικά συναισθήματα, εκκρίνει την ορμόνη CRH (Corticotropin Releasing Hormone), ορμόνη που διεγείρει την υπόφυση για να παράγει την ορμόνη ACTH. Η ορμόνη ACTH (Adrenocorticotropic Hormone), που εκκρίνεται από τον πρόσθιο λοβό της υπόφυσης, διεγείρει την έκκριση της κορτιζόλης από τα επινεφρίδια.
Σύμφωνα με την Ιατρική σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών, η κορτιζόλη αυξάνει το σάκχαρο του αίματος διασπώντας το γλυκογόνο και προωθώντας τη μετατροπή των αμινοξέων σε γλυκόζη στο ήπαρ, διαδικασία που ονομάζεται γλυκονεογένεση. Για το λόγο αυτό η κορτιζόλη είναι μια διαβητογόνος ορμόνη. Από την άλλη πλευρά ενισχύει τον καταβολισμό των πρωτεϊνών. Η μυϊκή μάζα ελαττώνεται, ενώ παρουσιάζεται και οστεοπορωτική δράση. Με την παρουσία της κορτιζόλης, το λίπος έχει την τάση να συγκεντρώνεται στον τράχηλο και τον κορμό. Η κορτιζόλη καταστέλλει το ανοσοποιητικό σύστημα, και κυρίως τα λεμφοκύτταρα, ενώ περιορίζει την εκδήλωση της φλεγμονώδους απάντησης. Με τον τρόπο αυτό, αυξάνεται η επιρρέπεια του οργανισμού απέναντι στις λοιμώξεις. Λόγω κατακράτησης χλωριούχου νατρίου, αυξάνεται και η αρτηριακή πίεση. Όταν υπάρχει υπερέκκριση κορτιζόλης, μπορεί να παρατηρηθούν ψυχικές διαταραχές. Τέλος, η κορτιζόλη μπορεί να προκαλέσει νέος έλκος στο γαστρεντερικό σύστημα ή να αναζωπυρώσει παλαιό έλκος.
Η πίστη μας , καθώς και τα θετικά συναισθήματα της αγάπης, ευσπλαχνίας, γαλήνης, παίζουν καθοριστικό ρόλο στην αυτοθεραπεία μας. Στο Hearth math Institute στην Αμερική απέδειξαν ότι η πίστη μπορεί να εναρμονίσει τη δύναμη του σώματος και της ψυχής μας με την πρόθεσή μας να θεραπευτούμε. Αναλυτικότερα ανακάλυψαν ότι με τη βαθιά πίστη, το ανοσοποιητικό μας σύστημα παράγει την Ανοσοσφαιρίνη Α (Immunoglobulin A) που καταπολεμά όλους τους ιούς.
Έχει αποδειχθεί ότι άτομα που διαλογίζονται για 5 λεπτά κάθε πρωί, ισχυροποιούν το ανοσοποιητικό τους σύστημα, ανεβάζοντας με το διαλογισμό τα επίπεδα της Ανοσοσφαιρίνης Α.
Τα θετικά συναισθήματα (αγάπης, ευσπλαχνίας, γαλήνης, γενναιοδωρίας), που καλλιεργούμε με το διαλογισμό, ανεβάζουν τα επίπεδα της Ανοσοσφαιρίνης Α. Αντιθέτως, τα αρνητικά συναισθήματα όπως αυτά του φόβου, του θυμού, του μίσους, που έρχονται στο νου μας, ακόμη και για πέντε λεπτά, είναι ικανά να μειώσουν σημαντικά τα επίπεδα της Ανοσοσφαιρίνης Α και κατά συνέπεια να μειώσουν σημαντικά, αν όχι να απενεργοποιήσουν το ανοσοποιητικό μας σύστημα. To παν είναι πώς μεταφράζουμε τα γεγονότα.Ο τρόπος που δεχτήκαμε το γεγονός, ο τρόπος που το αντιληφθήκαμε, το ερμηνεύσαμε, το φιλτράραμε, αυτός είναι πάντα που γεννάει τον πόνο μας ή την χαρά μας.Κάθε φορά που κάνουμε θετικές σκέψεις ή ερμηνεύουμε θετικά μια εμπειρία μας ή συναναστροφή με τους συνανθρώπους μας, το ασυνείδητο γράφει Όφελος-Κέρδος.
Η θετική ενέργεια που δημιουργείται τροφοδοτεί όλη μας την ύπαρξη, δίνοντάς μας τη δύναμη να επιτύχουμε σ’ ό,τι επιθυμούμε. Αν κάνουμε αρνητικές σκέψεις ή ερμηνεύσουμε αρνητικά μια εμπειρία μας, δημιουργείται αρνητική ενέργεια που μας μπλοκάρει και δεν μας αφήνει να πετύχουμε αυτά που θέλουμε, αλλά μας δημιουργεί εσωτερική σύγκρουση, η οποία είναι η κύρια αιτία όλων των θεωρουμένων ανιάτων ασθενειών.
Ο Γερμανός γιατρός Ryke Geerd Hamer μας υποστηρίζει ότι καρκίνο παθαίνουμε όταν έχουμε μεγάλη εσωτερική σύγκρουση, όταν η ζωή μας είναι ενάντια στο σκοπό της ψυχής, που εκφράζεται με τα συναισθήματά μας, όταν πάμε εντελώς ενάντια στα συναισθήματά μας.
Το μόνο πραγματικό συναίσθημα που υπάρχει είναι η αγάπη και όλα τα συναισθήματα και αρετές που πηγάζουν από αυτή όπως η χαρά, η γαλήνη, η αγαλλίαση, ο ομορφιά, ο ενθουσιασμός, η ελπίδα, η εμπιστοσύνη, η αλληλεγγύη.
Όταν διακατεχόμαστε από το φόβο και από τα συναισθήματα που πηγάζουν από αυτόν όπως είναι ο πανικός, ο θυμός, το μίσος, η οργή, η ζήλια, ο φόβος απώλειας, θανάτου, σημαίνει σίγουρα ότι έχουμε κόψει την επικοινωνία, την πρόσβαση με την Πηγή μας, πάμε ενάντια στο σκοπό της ψυχής μας, βιώνουμε εσωτερική σύγκρουση και αργά ή γρήγορα η αρρώστια θα έλθει για να μας κάνει να αναθεωρήσουμε τη ζωή μας και να έλθουμε στο «σωστό δρόμο». Έχω αναφερθεί ξεκάθαρα στη δομή του εγκεφάλου μας όπου όταν έχουμε αρνητικά συναισθήματα ο μεταιχμιακός ή συναισθηματικός εγκέφαλος δίνει εντολή στον ερπετικό ή αυτόνομο νευρικό σύστημα να μπει σε διαδικασία συναγερμού όπου αυξάνει την πίεση του αίματος τον κτύπο της καρδιάς, την αναπνοή, σφίγγει τα δόντια, εκκρίνει γαστρικά υγρά, δημιουργεί σπαστική κίνηση στο έντερο, σφίγγει τους μυς στον αυχένα και στον ώμο.
Σε βαθύτερη βέβαια σύγκρουση παραπλανά το ανοσοποιητικό σύστημα το οποίο αντιλαμβάνεται ότι απειλείται από τα ίδια του τα μέλη και επιτίθεται σε αυτά. Υπάρχουν τόσα αυτοάνοσα νοσήματα, όσα είναι και τα όργανα ή μέρη του σώματός μας. Σε ακόμη βαθύτερη σύγκρουση το άτομο παθαίνει καρκίνο. Όταν απαλλαγούμε από το φόβο, όλα διορθώνονται, όλα πάνε τέλεια μέσα μας.
Ο Γάλλος γιατρός Jean-Jacques Crèvecœur και ο Γερμανός γιατρός Ryke Geerd Hamer μας εξηγούν πως μπορούμε να ξεπεράσουμε τις εσωτερικές συγκρούσεις:
Το να ξαναμάθουμε λοιπόν να ακούμε τα συναισθήματά μας, να τα αναγνωρίζουμε και να τα δεχόμαστε, να τα ευχαριστούμε μάλιστα που επαγρυπνούν για μας, είναι ένας πρώτος σταθμός για να αποφεύγουμε τις καταστρεπτικές εσωτερικές συγκρούσεις και το στρες. Εάν, επιπλέον, μπορούμε να εκφράσουμε τα συναισθήματά μας με τρόπο κατάλληλο, υπεύθυνα, χωρίς να αποδίδουμε στους άλλους την ευθύνη, θα μπορέσουμε πολύ γρήγορα να ξαναβρούμε την ισορροπία μας.
Να εκφράζουμε τα συναισθήματά μας. Να τολμάμε τις αντιπαραθέσεις, με σεβασμό στους άλλους : πόσες φορές, σε δύσκολες, τεταμένες, δυσάρεστες καταστάσεις, δεν συνέβη να μην τολμήσουμε να πούμε τα πράγματα στον άλλο, με σεβασμό, αλλά και σταθερά, με θάρρος; Πόσες φορές δεν κατάπιαμε τα λόγια μας από φόβο μην προκαλέσουμε σύγκρουση; Φοβόμαστε συχνά να πούμε δυσάρεστα πράγματα, επειδή πιστεύουμε ότι είναι προτιμότερο να διατηρούμε την ειρήνη ανάμεσα στους ανθρώπους. Όμως αυτή η ειρήνη είναι απατηλή, αφού μέσα μας μπορεί να γεννιέται ένα ισχυρό βίαιο συναίσθημα. Όμως, μην λέγοντας τίποτα, αυξάνουμε την αίσθηση απογοήτευσης και μνησικακίας μέσα μας, μέχρι που η κατάσταση γίνεται αφόρητη. Τότε, είτε ξεσπάμε βίαια πάνω στον άλλο, οπότε συμβαίνει αυτή η σύγκρουση και η ρήξη που ακριβώς θέλαμε να αποφύγουμε, είτε καταπίνουμε τα συναισθήματά μας για άλλη μια φορά, και τότε συμβαίνει ο καρκίνος ή η οξεία ασθένεια, που μας καλεί να εξετάσουμε προσεχτικά την ανισορροπία που έχουμε δημιουργήσει …
Το να τολμάμε τη σύγκρουση, είναι το να μάθουμε να μιλάμε για τα πράγματα που μας ενοχλούν, ήρεμα, χωρίς υπεκφυγές. Το να μάθουμε να εκφράζουμε με ειλικρίνεια το τι μας συμβαίνει, είναι ο καλύτερος τρόπος για να φροντίζουμε τις σχέσεις μας με τους άλλους.
Να συγχωρούμε, όχι, να συγχωρήσουμε τον άλλο για το κακό που μπορεί να μας έχει κάνει, αλλά να συγχωρήσουμε τον εαυτό μας για τον πόνο που δεχτήκαμε να ζήσουμε τόσο καιρό, μέχρις ότου χαλαρώσουμε, μέχρις ότου εκφράσουμε στον άλλο τις ανάγκες και τα συναισθήματά μας, μέχρις ότου τολμήσουμε την αντιπαράθεση, μέχρις ότου, επιτέλους, αναγνωρίσουμε και δεχτούμε την πραγματικότητα, μέχρις ότου κλείσουμε τις εκκρεμότητές μας.
Όσο και αν μας εκπλήσσει, υπεύθυνοι για τα σοκ, τις εσωτερικές συγκρούσεις, το στρες μας, δεν είναι ποτέ οι άλλοι, ούτε τα γεγονότα.To παν είναι πως μεταφράζουμε τα γεγονότα. Ο τρόπος που δεχτήκαμε το γεγονός, ο τρόπος που το αντιληφθήκαμε, το ερμηνεύσαμε, το φιλτράραμε, αυτός είναι πάντα που γεννάει τον πόνο μας ή την χαρά μας.
Η ασθένεια δεν είναι μοιραία, δεν συμβαίνει ποτέ τυχαία. Που θέλει να πει, ότι αλλάζοντας τις συνήθειες συμπεριφοράς μας, τους τρόπους σκέψης μας, τη συναισθηματική ζωή μας, μπορούμε να εξαλείψουμε οριστικά την επήρεια των ασθενειών πάνω μας. Τελικά αν κάπου «πέσαμε έξω» με πολλή αγάπη, χιούμορ και ταπεινότητα, θα πρέπει να ευχαριστήσουμε τον εαυτό μας για την ηλιθιότητά μας και να μας συγχωρήσουμε για το κακό που μας κάναμε.
Ο ολιστικός γιατρός Dr Bradley Nelson στο βιβλίο του «The Emotion Code» μας εξηγεί ξεκάθαρα ότι όλες οι ασθένειες προέρχονται από παγιδευμένα συναισθήματα. Ονομάζει τη μέθοδο απαλλαγής των αρνητικών συναισθημάτων «Future Medicine» δηλαδή ιατρική του μέλλοντος. Εξετάζοντας την αρχαία Κινέζική ιατρική που η κύρια αιτία όλων των ασθενειών είναι ανισορροπία της ενέργειας στο σώμα μας, εφάρμοσε την τεχνική του «The Emotion Code», όπου διαπίστωσε ότι η κύρια αιτία στις παρακάτω ασθένειες ήταν τα παγιδευμένα αρνητικά συναισθήματα και θεράπευσε τα περισσότερα από αυτά όπως: αλλεργίες, άσθμα, ισχίο, πόνο στη μέση, στα γόνατα, στις αρθρώσεις, στον αυχένα, στην κοιλιακή χώρα, στους ώμους, στο στήθος, στα μάτια, προβλήματα στον καρπικό σωλήνα, ινομυώματα, χρόνια κόπωση, καρκίνο, σκλήρυνση κατά πλάκας, Λύκο, καούρες, διαβήτη, νόσο του Chron, δυσκοιλιότητα, σπαστική κολίτιδα, κατάθλιψη, υποθυρεοειδισμό, ίλιγγο, ημικρανίες, αϋπνίες, κρίσεις πανικού, φοβίες, δυσλεξία, μαθησιακές δυσκολίες, Parkinson, προβλήματα ακμής σε μεγαλύτερες ηλικίες, υπογλυκαιμία, αδυναμία.
Ελευθερώνοντας το σώμα μας από τα παγιδευμένα αρνητικά συναισθήματα του δίνουμε την ευκαιρία να αυτοθεραπευτεί, διότι όπως έχουμε αναφέρει, τα αρνητικά συναισθήματα απενεργοποιών το ανοσοποιητικό σύστημα, αλλά και το παραπλανούν έτσι ώστε να θεωρήσει εχθρούς διάφορά σημεία ή όργανα του σώματος, να επιτεθεί και να μας δημιουργήσει όλες τις φλεγμονές και αυτοάνοσα νοσήματα που προαναφέραμε.
Τα παγιδευμένα αρνητικά συναισθήματα είναι η κύρια αιτία για όλους τους πόνους που υποφέρουν οι άνθρωποι σήμερα με κυρίαρχο τον πονοκέφαλο, τον πόνο στον αυχένα (που βρίσκεται ο ερπετικός εγκέφαλος) τον πόνο στη μέση. Τα παγιδευμένα αρνητικά συναισθήματα προκαλούν ανησυχίες, κατάθλιψη, αϋπνίες.
Τι είναι τα παγιδευμένα αρνητικά συναισθήματα; Είναι ενέργεια που παγιδεύεται στο σώμα μας, όταν έχουμε βιώσει έντονο θυμό, θλίψη, ενοχές, ζήλια.
Το σώμα μας έχει πολύ μεγαλύτερη σοφία από το νου μας, θυμάται τα πάντα, βασίζεται στα δεδομένα του υποσυνειδήτου, όπου έχουν καταγραφεί τα πάντα. Πολλοί έχουν ξεχάσει το θυμό που είχαν για κάποιο πρόσωπο, όταν όμως εστιάσουν την προσοχή τους στο πρόσωπο και στο περιστατικό που τους δημιούργησε θυμό και τους κτυπήσουμε κάτω από το στήθος στο δεξί μέρος που είναι πάνω από το συκώτι ή και στο αριστερό που ξεκινά ο μεσημβρινός του συκωτιού, το σημείο αυτό πονά και πονά έως ότου βγάλουν, απεγκλωβίσουν την ενέργεια του θυμού που έχει εγκλωβιστεί σε αυτό το σημείο.
Κάθε αρνητικό συναίσθημα βρίσκεται σε μια συγκεκριμένη περιοχή του σώματος μας και δονείται με μια ιδιαίτερη συχνότητα, τα πάντα άλλωστε στο Σύμπαν είναι ενέργεια που δονούνται σε μία ορισμένη συχνότητα. Ενώ δονούνται με την συγκεκριμένη συχνότητα την μεταδίδουν και στους ιστούς που βρίσκονται γύρω από αυτά τα όργανα. Τα αρνητικά συναισθήματα δονούνται με κατώτερες συχνότητες , ενώ τα θετικά με ανώτερες. Όταν έχουμε παγιδευμένα συναισθήματα, έλκουμε συνεχώς τα συναισθήματα αυτά, έλκουμε πρόσωπα και καταστάσεις που θα μας δημιουργήσουν αυτά τα συναισθήματα. Αυτό γίνεται γιατί τα αρνητικά συναισθήματα είναι ενέργεια που πάλλεται και μεταδίδεται στους ιστούς τους σώματος, όταν έχουμε θυμό μέσα μας, θυμώνουμε γρήγορα με κάθε κατάσταση διότι ήδη το σώμα μας δονείται συνεχώς στη συχνότητα του θυμού. Άλλωστε στο Σύμπαν έλκουμε αυτό στο οποίο επικεντρώνουμε τη συνείδηση μας. Όταν έχουμε μέσα μας θυμό, επικεντρώνουμε τη συνείδησή μας στο θυμό και τα κύτταρά μας είναι γεμάτα υποδοχείς θυμού, ο εγκέφαλο μας είναι γεμάτος νευρωνικά δίκτυα θυμού.

O χάρτης του Emotion Code του Bradley Nelson:
  • Πρόβλημα στο λεπτό έντερο ή στην καρδιά από εγκατάλειψη, απιστία, χαμό, έλλειψη αγάπης.
  • Πρόβλημα στη σπλήνα ή στο στομάχι, από ανησυχία, απελπισία, αηδία, νευρικότητα.
  • Πρόβλημα στο πνευμόνι ή στο παχύ έντερο από κλάμα, αποθάρρυνση, απόρριψη, θλίψη, πόνο. Η γυναίκα του Christopher Reeve πέθανε επτά μήνες μετά, από καρκίνο πνεύμονας 44 ετών.
  • Πρόβλημα στο συκώτι και στη χολή, από θυμό, πικρία, ενοχή, μίσος, μνησικακία., πανικό, κατάθλιψη.
  • Πρόβλημα στο νεφρά ή στην κύστη από κατάκριση, τρόμο, φόβο.
  • Πρόβλημα στους αδένες και σεξουαλικά όργανα, από ταπείνωση, ζήλια, πόθο, καταπίεση.
Συμπέρασμα: Τα αρνητικά μας συναισθήματα είναι η κύρια αιτία όλων των ασθενειών, της φτώχειας και της μιζέριας που βιώνουμε στη ζωή μας. Θέτουν τον ερπετικό μας εγκέφαλο σε συναγερμό με αποτέλεσμα την έγκριση όλων των ορμονών του σώματος μας, όπως προκαλούν την έγκριση χημικών ουσιών όπως της αδρεναλίνης, της κορτιζόλης, της υπερβολικής χοληστερίνης και ινσουλίνης, οι οποίες καταστρέφουν τα κυριότερα όργανα του σώματος μας και τα αιμοφόρα αγγεία μας. Επίσης ο συναγερμός αυτός απενεργοποιεί το ανοσοποιητικό και το πεπτικό μας σύστημα. Διαμέσου δε του τσάκρα της καρδιάς παραπλανά το ανοσοποιητικό μας σύστημα και προκαλεί όλες τις αυτοάνοσες ασθένειες. Όταν τα αρνητικά συναισθήματα είναι ισχυρά, παγιδεύονται μόνιμα στο σώμα μας σε συγκεκριμένα όργανα, ανάλογα με το συναίσθημα και προκαλούν κατώτερες δονήσεις που έλκουν αρνητικά πρόσωπα και καταστάσεις στη ζωή μας.
522254_3056002650520_1707080893_n

Η Σημασία της Επικοινωνίας στις Ανθρώπινες Σχέσεις



Η σπουδαιότητα των ανθρώπινων σχέσεων σε όλους τους τομείς της ανθρώπινης δραστηριότητας είναι πολύ μεγάλη. Ειδικά στις μέρες μας όπου η τεχνολογική ανάπτυξη τείνει όλο και περισσότερο να απογυμνώσει τον άνθρωπο, βασική ανάγκη και απαίτηση για τον σύγχρονο κόσμο είναι η καλή επικοινωνία και συνεργασία ανάμεσα στο άτομο και την ομάδα και ανάμεσα στα μέλη της ομάδας σε σχέση με τα μέλη μίας άλλης. Όπου ικανοποιούνται οι προσωπικές ανάγκες κάθε ατόμου, η επικοινωνία γίνεται ευκολότερη και αποδοτικότερη. 
Η επικοινωνία ως αφετηρία αλλά και ως βάση για τη δημιουργία και ανάπτυξη των ανθρώπινων σχέσεων επιτελεί ρόλους όπως είναι ενδεικτικά οι παρακάτω:
·        Συντελεί στην ανάπτυξη του Εγώ και της αίσθησης που έχουμε για τον εαυτό μας. Η «εικόνα εαυτού» παίζει άλλωστε καθοριστικό ρόλο στην πορεία του κάθε ατόμου όπως επίσης και στην επικοινωνιακή του πολιτική. Η εικόνα μας δεν είναι παρά ο αντικατροπτισμός της εικόνας που οι άλλοι έχουν για εμάς και ως τέτοια επηρεάζει και τις επικοινωνιακές μας ικανότητες και τις διαπροσωπικές μας σχέσεις.
·      Βοηθά στην κοινωνική επαφή, καθορίζει το βαθμό επιρροής μας από και προς τους άλλους. Η ίδια η κοινωνική ζωή παραπέμπει στην διαπροσωπική επικοινωνία και δημιουργεί τις προϋποθέσεις , σύμφωνα με τις ανάγκες και τα χαρακτηριστικά καθενός από τους συμμετέχοντες για τον αντίστοιχο επηρεασμό.
·     Καθορίζει τις μεταξύ των ανθρώπων σχέσεις, δημιουργώντας στενότερες, φιλικές, ερωτικές ή άλλες σχέσεις, ή αντίθετα συντελεί στην απομάκρυνση και διάρρηξη κάποιων σχέσεων και αντίστοιχα στη δημιουργία άλλων.
·        Καλύπτει τις κοινωνικές ανάγκες επαφής καθώς επίσης και τις ψυχολογικές ανάγκες αγάπης, αποδοχής και ασφάλειας που ως άτομα μας χαρακτηρίζουν.
·      Βοηθά όπως τονίζει ο Verderber (2000) στο να αποδεχτούμε ή να προκαλέσουμε το κοινωνικό κατεστημένο. Όταν η επικοινωνιακή μας ικανότητα καθορίζεται από το πλαίσιο μέσα στο οποίο υπάρχει και αναπτύσσεται, είναι επόμενο και οι διαπροσωπικές μας σχέσεις να καθορίζονται από το χωρο-χρονικό πλαίσιο που εντάσσονται, και από τις επιδιώξεις και τα κίνητρα των συμμετεχόντων.
·  Συντελεί στην απόκτηση πληροφοριών και κατ’επέκταση στη δημιουργία ενός καινούργιου πλαισίου μέσα στο οποίο το κάθε ένα, από τα συμμετέχοντα στη διαπροσωπική επικοινωνία άτομα, θα ενταχθεί.
·     Εξωτερικεύουμε συναισθήματα μέσω των οποίων καθορίζουμε το στίγμα μας κάθε στιγμή.
Μερικές βασικές αρχές της διαπροσωπικής επικοινωνίας μέσα στο πλαίσιο που η επικοινωνία καθορίζει, ενισχύοντας ή μη, τις διαπροσωπικές σχέσεις, δίνονται από τον Verderber (2000):
·    Η διαπροσωπική επικοινωνία είναι διαδικασία δημιουργίας και διαπραγμάτευσης σχέσεων. Η διαπροσωπική επικοινωνία δεν καθορίζεται μόνο από το λεκτικό ή μη λεκτικό μήνυμα το οποίο μεταδίδει, αλλά και από το τι ακριβώς εκπέμπουν ή αντίστοιχα εισπράττουν οι συμμετέχοντες. Το μήνυμα δεν μεταφέρει απλώς τις επιθυμητές – προς μετάδοση- πληροφορίες αλλά μεταφέρει και τα στοιχεία εκείνα που καθορίζουν μία σχέση, όπως στοργή, ασφάλεια, απόρριψη, ειρωνεία, έλεγχο και άλλα. Πολλές φορές αν και τα λεκτικά μηνύματα δηλώνουν για παράδειγμα «κατανόηση», τα μη λεκτικά υποδηλώνουν «έλεγχο και απόρριψη».
·     Η διαπροσωπική επικοινωνία είναι σκόπιμη. Κάθε μορφή διαπροσωπικής επικοινωνίας κατευθύνεται προς την επίτευξη ενός στόχου ανεξάρτητα αν αυτό γίνεται συνειδητά ή όχι (Kellermann, 1990).
·        Η διαπροσωπική επικοινωνία επιτυγχάνεται με βάση δεξιότητες που διδάσκονται και μαθαίνονται. Στην εξελικτική πορεία του ατόμου είναι απλό και εύκολο να διακρίνουμε την τροποποίηση της ικανότητας διαπροσωπικής επικοινωνίας. Η διαπροσωπική επικοινωνία μαθαίνεται και βέβαια από τη στιγμή που αποτελεί αντικείμενο μάθησης, σκόπιμης δηλαδή τροποποίησης της συμπεριφοράς, θα λέγαμε και ότι βελτιώνεται προκειμένου να καταστεί περισσότερο αποτελεσματική.
·        Η διαπροσωπική επικοινωνία είναι διαρκής. Συνειδητά ή μη συνειδητά, με λεκτικά ή μη λεκτικά μηνύματα κάθε άτομο εκπέμπει συνεχώς προς τους άλλους μηνύματα τα οποία αντίστοιχα, σε συνάρτηση με το ενδιαφέρον και τις ανάγκες τους, οι άλλοι τα δέχονται και τα αποκωδικοποιούν ή τα αφήνουν απαρατήρητα.
·    Η διαπροσωπική επικοινωνία καθορίζεται από τη συνειδητή κωδικοποίηση. Κάθε διαπροσωπική επικοινωνία και ανταλλαγή μηνυμάτων από το ένα άτομο στο άλλο περιλαμβάνει συνειδητά ή ασυνείδητα τη διαδικασία κωδικοποίησης του μηνύματος σε λεκτικά ή μη λεκτικά μηνύματα. Ας φανταστούμε τον εαυτό μας σε μία χώρα όπου δεν γνωρίζουμε επαρκώς τη γλώσσα. Δεν θα δραστηριοποιήσουμε όλες τις λεκτικές και μη λεκτικές επικοινωνιακές μας ικανότητες;
·     Η διαπροσωπική επικοινωνία χαρακτηρίζεται από ηθική. Στην επικοινωνία μας και στις σχέσεις μας με τους άλλους μεταφέρουμε ένα σύνολο των αξιών και των ηθικών μας αρχών, αντανάκλαση των αξιών της κοινωνίας, της ομάδας ή του ατόμου με το οποίο επικοινωνούμε.

Πηγή:
      Δημητρόπουλος, Ε., & Καλούρη Αντωνοπούλου, Ο. (2003). Παιδαγωγική Ψυχολογία. Από τη Θεωρία Μάθησης στην Εκπαίδευση Νέων και Ενηλίκων. Αθήνα: Έλλην.

Τα Ψυχολογικά Σκαμπανεβάσματα της Ανεργίας

Σοκ! Ανακούφιση! Λύπη! Ενθουσιασμός! Απογοήτευση! Έλλειψη ενέργειας! Απελπισία! Αποφασιστικότητα! Οι άνθρωποι νιώθουν πολλά διαφορετικά συναισθήματα όταν μένουν χωρίς δουλειά. Τα συναισθήματα αυτά μπορεί να διαφέρουν από άτομο σε άτομο, ανάλογα με τον τρόπο που έχει χάσει τη δουλειά του, το διάστημα της ανεργίας, την οικονομική κατάσταση που αντιμετωπίζει κλπ. Στην πλειοψηφία τους όμως, οι άνεργοι βρίσκονται σε ένα κυκεώνα συναισθημάτων με πολλά σκαμπανεβάσματα που δεν τους αφήνει να ισορροπήσουν και να νιώσουν δυνατοί να ανταπεξέλθουν.   
Ξεκινώντας με το κομμάτι της απώλειας της εργασίας και τα συναισθήματα που το συνοδεύουν, είναι γεγονός ότι τα άτομα που χάνουν σήμερα τη δουλειά τους συχνά τη χάνουν χωρίς να φταίνε οι ίδιοι αλλά κατά κάποιο τρόπο είναι θύματα τεχνολογικών αλλαγών και δύσκολων οικονομικών καταστάσεων. Παρόλα αυτά, πολλοί κατηγορούν τους εαυτούς τους και αναρωτιούνται «Γιατί εμένα; Τι έκανα λάθος;». Η απώλεια εργασίας αφήνει βαθιά πληγή, ειδικά αν κάποιος εργαζόταν σε κάτι που του άρεσε και για αρκετό διάστημα. Τα αρνητικά συναισθήματα που έρχονται πρώτα συνήθως διαδέχεται μία περίοδος αποδοχής και αποφασιστικότητας για ενασχόληση με τη διαδικασία της αναζήτησης εργασίας. Αυτά τα δύο βήματα είναι παρόμοια με τα συναισθήματα που νιώθουμε όταν χάνουμε κάποιο σημαντικό πρόσωπο στη ζωή μας (π.χ. ένα αγαπημένο μας πρόσωπο ή κάτι που μας ήταν πολύ αγαπητό). «Όταν έφυγα τελικά, ένιωσα καλά, ελεύθερος…Ήμουν αρκετά ενθουσιασμένος επειδή έφυγα».  Μερικές φορές όταν τα άτομα έχουν λάβει προειδοποίηση πριν φύγουν, οι αρνητικές συναισθηματικές αντιδράσεις βιώνονται όσο ακόμα εργάζονται. Έτσι, όταν τελειώνει πραγματικά η δουλειά τους, αρχικά υπάρχει μία αίσθηση ανακούφισης περισσότερο παρά ανησυχία για την ανεργία.
Πολλοί νέοι περιμένουν ότι θα υπάρχει δουλειά γι’αυτούς αμέσως μετά τις σπουδές. Όταν βρίσκουν λίγες ή καθόλου εργασιακές προοπτικές, το αποτέλεσμα είναι συναισθήματα πικρίας και απογοήτευσης. Επίσης νιώθουν ότι θα μπορούσαν και να μην προσπαθούν να βρουν δουλειά αφού δεν φαίνεται να υπάρχει κάτι εκεί έξω γι’αυτούς έτσι κι αλλιώς. Νιώθουν μόνοι, απογοητευμένοι και σχεδόν θυμωμένοι με τον κόσμο.
Και αφού περιγράψαμε  τα συναισθήματα της απώλειας της εργασίας, ας δούμε τι γίνεται στο στάδιο της αναζήτησης μίας νέας δουλειάς. Μερικοί λένε ότι «η αναζήτηση εργασίας είναι δουλειά». Αν ισχύει αυτό, τότε πρέπει να είναι από τις πιο δύσκολες δουλειές που υπάρχουν. Τα συναισθήματα αυτής της περιόδου αντανακλούν τις γρήγορες αλλαγές που βιώνουν τα άτομα καθώς τον ενθουσιασμό μίας νέας δουλειάς διαδέχεται η αποθάρρυνση όταν δεν τα καταφέρνουν. Κατά τη διάρκεια της αναζήτησης, η αλλαγή διαθέσεων μας κάνει να νιώθουμε ότι χάνουμε τον έλεγχο των συναισθημάτων και των σκέψεών μας. Μπορεί να βάζουμε ξαφνικά τα κλάματα ή να αισθανόμαστε άσχημα για τον εαυτό μας. Αποτέλεσμα της μακρόχρονης ανεργίας μπορεί να είναι συναισθήματα μοναξιάς, απελπισίας και αποθάρρυνσης. Οι άνθρωποι αρχίζουν να χάνουν την αυτοπεποίθηση τους και αναρωτιούνται αν κάτι δεν πάει καλά με τους ίδιους.  
Όλα αυτά τα συναισθηματικά σκαμπανεβάσματα είναι αναμενόμενα αν αναλογιστεί κανείς τις βασικές ανάγκες που καλύπτει η εργασία:
  • Χρήματα. Δεν είναι δύσκολο να καταλάβει κανείς τα συναισθήματα φόβου και απογοήτευσης που εμφανίζονται ως αποτέλεσμα της έλλειψης χρημάτων. Μέσω της δουλειάς εξασφαλίζουμε το φαγητό, το ρουχισμό, τη μεταφορά, τη στέγη μας κ.ά. Τα χρήματα μας παρέχουν μία αίσθηση ότι έχουμε τον έλεγχο της ζωής μας.
  • Κόσμος. Η δουλειά δίνει την αίσθηση ότι ανήκουμε κάπου. Χωρίς αυτήν νιώθουμε μόνοι, άδειοι, απόμακροι. Για να γεμίσουμε αυτό το κενό θα χρειαστεί να στραφούμε περισσότερο στην οικογένεια και τους φίλους. Ωστόσο αυτό δεν είναι εύκολο πάντοτε καθώς η ανεργία μπορεί να επηρεάσει αυτές τις σχέσεις.
  • Σκοπός. Η εργασία δίνει στους ανθρώπους την αίσθηση ότι αξίζουν. Υπάρχει ένας σκοπός στη ζωή και μία αίσθηση ότι είναι χρήσιμοι.
  • Ρουτίνα. Η εργασία παρέχει μία δομή και μία τάξη στη ζωή. Μας δίνει μία καθημερινή ρουτίνα. Όταν είμαστε άνεργοι, νιώθουμε χαμένοι και αποδιοργανωμένοι σαν να έχουμε χάσει την άγκυρά μας.
Η ανεργία πραγματικά δημιουργεί μία αίσθηση συναισθηματικού σκαμπανεβάσματος, αλλά μπορούμε να αντισταθούμε και να έχουμε τον έλεγχο, βρίσκοντας το ρυθμό μας και κάνοντας πράγματα που θα μας κάνουν να νιώθουμε χρήσιμοι. Για να το πετύχουμε αυτό θα χρειαστεί αρχικά να καταλάβουμε και να δεχτούμε τον τρόπο με τον οποίο το άγχος της ανεργίας επηρεάζει εμάς και τις σχέσεις μας με τους άλλους. Η επικοινωνία και το μοίρασμα των συναισθημάτων μας με την οικογένεια και τους φίλους μπορεί να μας προσφέρουν ανακούφιση και αισιοδοξία. Επίσης, η επαφή μας με άλλους ανέργους μας δίνει τη δυνατότητα να μιλήσουμε με κάποιον που μπορεί να μας καταλάβει γιατί το έχει περάσει και ο ίδιος και μας προσφέρει πολύτιμη υποστήριξη.
Αν μέχρι τώρα αφήναμε την εργασία μας να μας λέει τι αξίζουμε, ήρθε η στιγμή να υπενθυμίσουμε στον εαυτό μας ότι παραμένουμε αξιόλογοι ακόμα και αν  δεν έχουμε δουλειά και να ασχοληθούμε με δραστηριότητες που μας αρέσουν και μας βοηθούν να νιώθουμε καλά.  Σίγουρα οι δύσκολες στιγμές της ανεργίας είναι πολλές ωστόσο μέσα από αυτά τα «πάνω» και τα «κάτω» αποκτούμε εμπειρία και αυτοπεποίθηση ότι θα καταφέρουμε να τις χειριστούμε και να βγούμε από την ανεργία πιο έτοιμοι και αποφασισμένοι να αδράξουμε τις ευκαιρίες που μας ταιριάζουν.

Το άρθρο δημιοσιεύτηκε στην ιστοσελίδα http://www.chiospress.gr 08/11/2013

Επαγγελματική Συμβουλευτική: Μία Ανάγκη Χωρίς Ηλικία



Η επαγγελματική συμβουλευτική είναι μία διαδικασία η οποία καθιστά τους ανθρώπους ικανούς να αναγνωρίσουν και να χρησιμοποιήσουν τις δυνατότητές τους, για να πάρουν αποφάσεις που συνδέονται με τη σταδιοδρομία τους και να διευθετήσουν ζητήματα που σχετίζονται με αυτή. Μπορεί να περιλαμβάνει την  προετοιμασία του ατόμου για την επαγγελματική του επιλογή και την είσοδό του στην αγορά εργασίας αλλά και την υποστήριξή εκείνων των ατόμων τα οποία ήδη βρίσκονται ενταγμένα σε κάποιο επάγγελμα. Μολονότι επικεντρώνεται στην επαγγελματική ζωή του ατόμου, λαμβάνει υπόψη και την αλληλεξάρτηση των θεμάτων της σταδιοδρομίας με τα υπόλοιπα ζητήματα της ζωής.
Οι άνθρωποι έρχονται για επαγγελματική συμβουλευτική, όταν αντιληφθούν, μόνοι τους ή με τη βοήθεια κάποιου άλλου προσώπου, ότι υπάρχουν ορισμένα ζητήματα στη ζωή τους που συνδέονται πρώτιστα με τη σταδιοδρομία τους και γι’αυτόν το λόγο πιστεύουν ότι πρέπει να τα συζητήσουν με κάποιον επαγγελματία σύμβουλο. Προκειμένου να βρεθεί η καλύτερη λύση σε ένα ζήτημα που συνδέεται με τη σταδιοδρομία, ο συμβουλευόμενος χρειάζεται να εξετάσει το πρόβλημά του μέσα στο πλαίσιο της προσωπικής του ζωής ως συνόλου, π.χ. μία διαζευμένη μητέρα μπορεί να χρειάζεται να διαχειριστεί τα συναισθήματα απώλειας, ενώ ταυτόχρονα αναζητά τρόπους να στηριχτεί οικονομικά.
Όσο συγκεκριμένο και αν είναι το αίτημα για καθαρά επαγγελματική συμβουλευτική του ατόμου, δεν θα μπορούσαμε να το απομονώσουμε από το σύνολο της προσωπικότητάς του και να μην διερευνήσουμε τις πτυχές αυτής. Κάποιες ενδεικτικές περιπτώσεις που επιβεβαιώνουν ότι η επαγγελματική συμβουλευτική είναι αλληλένδετη με την προσωπική συμβουλευτική είναι οι ακόλουθες:
  • Η δυσκολία να διεκδικήσει κανείς την εργασία που επιθυμεί ίσως να κρύβει μία βαθύτερη έλλειψη αυτοεκτίμησης.
  • Η επιθυμία για μια πιο ενδιαφέρουσα δουλειά μπορεί να είναι αντανάκλαση κάποιας φάσης της ζωής του ατόμου ή ενός άσχετου με τη δουλειά τους γεγονότος.
  • Τα προβλήματα μπορεί να είναι αλληλοεξαρτώμενα (π.χ. μία δυσκολία στις οικογενειακές σχέσεις μπορεί να επισπεύσει μία κρίση στη δουλειά).
  •  Η αδυναμία να εξελιχθεί κανείς στην ιεραρχία μπορεί να είναι εν μέρει αποτέλεσμα ανεπαρκών διαπροσωπικών σχέσεων.
·         Ένα πραγματικό πρόβλημα (π.χ. οικονομική ύφεση) μπορεί να εμποδίζει την ανάγκη να επικεντρωθεί κανείς στα συναισθήματα που δημιουργούνται από προσωπικές δυσκολίες.
Ακολουθούν κάποια θέματα επαγγελματικής συμβουλευτικής τα οποία συνήθως μας προβληματίζουν ανάλογα με το στάδιο ζωής στο οποίο βρισκόμαστε.
·        
Απόφοιτοι σχολείου
Το θέμα που απασχολεί τους αποφοίτους είναι «τι κάνω μετά;» Αυτό που περιμένει τους νέους είναι ο σχετικά άγνωστος κόσμος της εργασίας ή οι περαιτέρω σπουδές. Θέλουν γνώση και καθοδήγηση αλλά παράλληλα κάνουν μία σημαντική μετάβαση από τον δομημένο τρόπο ζωής στο σχολείο στον λιγότερο δομημένο εξωτερικό κόσμο. Πολλοί νέοι άνθρωποι θα δεχτούν επιρροές από γονείς και ομότιμους και θα προσπαθήσουν να διαμορφώσουν το νόημα της ζωής τους και την ταυτότητά τους ανεξάρτητα από αυτές τις, πιθανόν αλληλοσυγκρουόμενες, επιρροές.
·        
Η Δεκαετία των 20
Οι άνθρωποι αυτής της ηλικίας αντιμετωπίζουν το ζήτημα της αποχώρησης από το πατρικό σπίτι και της κατάκτησης της δικής τους ατομικής ταυτότητας. Αυτή η περίοδος περιλαμβάνει μερικές «δοκιμές» σε διαφορετικές δουλειές και συχνά προκύπτουν και οι «πρώτες επαγγελματικές τους στενοχώριες». Τα προβλήματα μπορεί να έχουν προκύψει από κάποιες δυσκολίες στην προσπάθειά τους να προσαρμοστούν στις απαιτήσεις της δουλειάς. Είναι πιθανό να θέσουν ερωτήσεις, όπως «έτσι είναι στην πραγματικότητα η δουλειά;». Η απογοήτευση για τις αξίες και τις αντιλήψεις που επικρατούν στο εργασιακό περιβάλλον μπορεί να συνδυάζεται με ένα συναίσθημα απώλειας της «σιγουριάς» που παρείχε το σχολείο ή το πανεπιστήμιο. Επίσης, σε αυτή την ηλικία βλέπουμε τα αποτελέσματα των εκπαιδευτικών επιλογών που έγιναν στα 15 ή στα 16. Η σύγχυση που έχουν αναφορικά με τα όρια των ικανοτήτων τους μπορεί να οδηγήσει σε δηλώσεις όπως: «Ήμουν καλός στο σχολείο, αλλά δεν είχα προετοιμαστεί για κάτι τέτοιο». Επιπλέον άλλο ένα θέμα που τους απασχολεί είναι η κοινωνικής τους προσαρμογή.
·        
Η μετάβαση στην ηλικία των 30
Αυτή είναι μια συνήθης φάση στην οποία οι άνθρωποι ζητούν επαγγελματική συμβουλευτική καθώς αποτελεί περίοδο αμφισβήτησης των αξιών και των αποφάσεων της δεκαετίας των 20. Η σταδιοδρομία και οι σχέσεις συχνά επαναξιολογούνται. Οι άνθρωποι μπορεί να συνειδητοποιήσουν ότι έχουν παρασυρθεί ή πιεστεί να ακολουθήσουν κάποιο επάγγελμα. Τώρα θέλουν να ασκούν περισσότερο έλεγχο στη ζωή και στη σταδιοδρομία τους. Ένα θέμα που μπορεί να τους απασχολεί είναι η σκέψη αν θα πρέπει να «νοικοκυρευτούν», να έχουν σύντροφο και οικογένεια. Η μετάβαση στην ηλικία των 30 μπορεί να είναι μια ιδιαίτερα δύσκολη περίοδος για τις γυναίκες.
·        
Η δεκαετία των 30
Στο στάδιο αυτό το προσδοκώμενο είναι ότι οι άνθρωποι θέλουν να είναι κατασταλαγμένοι στη σταδιοδρομία τους, σε μία σχέση και σε έναν συγκεκριμένο τρόπο ζωής. Εκείνοι που δεν συμμορφώνονται με αυτή την προσδοκία, είτε από επιλογή είτε για άλλο λόγο, μπορεί να έχουν ένα επιπρόσθετο συναίσθημα αποτυχίας το οποίο και φέρνουν ως θέμα στην επαγγελματική συμβουλευτική. Όσοι έχουν ανταποκριθεί σε αυτή την προσδοκία είναι πιθανόν να θέλουν βοήθεια για να κάνουν σταθερά σχέδια για το μέλλον. Κάποιοι μπορεί να μη σημείωσαν πρόοδο στη σταδιοδρομία τους τόσο γρήγορα όσο θα ήθελαν και χρειάζονται βοήθεια για να κατανοήσουν τα αίτια αυτής της καθυστέρησης. Άλλοι ίσως να δυσκολεύονται στο να διαχειριστούν τις σχέσεις στη δουλειά τους και θέλουν να επανεξετάσουν τις προσωπικές τους δυνάμεις και αδυναμίες και όχι να δουν απλώς αν είναι κατάλληλοι για συγκεκριμένα επαγγέλματα.

·         Μετάβαση στη μέση ηλικία
Ίσως να πρόκειται για την πιο μπερδεμένη περίοδο της ζωής. Μπορεί να προκαλέσει μία αίσθηση σωματικής παρακμής. Με την ηλικία να αυξάνεται, με το χρόνο που απαιτείται για επανακατάρτιση, με τις οικονομικές και προσωπικές δεσμεύσεις και με τις δυσκολίες προσαρμογής σε έναν νέο τρόπο ζωής, όπως ο καθένας τις αντιλαμβάνεται, η προοπτική μιας δεύτερης ή μιας τρίτης σταδιοδρομίας μοιάζει όλο και περισσότερο δύσκολη. Παρά τα εξωτερικά σημάδια επιτυχίας, το άτομο που προσεγγίζει τον επαγγελματικό σύμβουλο είναι πιθανό να αισθάνεται ένα κενό, μία έλλειψη πληρότητας. Ίσως να συνειδητοποιήσει έντονα το χάσμα που υπάρχει ανάμεσα στις αρχικές του φιλοδοξίες και στα επιτεύγματά του. Μπορεί να επιθυμεί να κάνει κάτι «πιο αξιόλογο», να ξαναβρεί τη «ζωντάνια» τους. Για κάποιες γυναίκες αυτή μπορεί να είναι η περίοδος που, αφού μεγάλωσαν τα παιδιά τους, θέλουν να επιστρέψουν σε μία δουλειά πλήρους απασχόλησης. Είναι πιθανό να ζητήσουν από τους επαγγελματικούς συμβούλους να τις βοηθήσουν στην αποτίμηση των δυνατοτήτων τους, στην ανάκτηση της αυτοπεποίθησης και, ιδιαίτερα, στην απόκτηση βασικών δεξιοτήτων σταδιοδρομίας.
·        
Ηλικία 45 και άνω
Η απόλυση είναι πολύ συχνό φαινόμενο για τους εργαζόμενους αυτής της ηλικίας. Οι συνέπειες της εξαρτώνται από πολλούς παράγοντες, όπως αν υπάρχουν ήδη προηγούμενη εμπειρία απόλυσης, προσδοκία για επαναπρόσληψη, αίσθημα αυτοαξίας, κάποιο σχέδιο σταδιοδρομίας, υποστήριξη από κάποιον συνεργάτη ή άλλα άτομα, οικονομικές πηγές, καθώς και οικονομική βοήθεια από τον εργοδότη. Μετά τα 45, μερικοί άνθρωποι ίσως θέλουν να αποκτήσουν νέα ενδιαφέροντα ή να ανανεώσουν τα παλιά τους. Επίσης, η προοπτική να αποκτήσει κανείς ξαφνικά πολύ ελεύθερο χρόνο μπορεί να προκαλέσει φόβο ή ανησυχία σε ορισμένους ανθρώπους.

Η θεωρία των σταδίων της ζωής δεν πρέπει να λειτουργεί περιοριστικά κατηγοριοποιώντας τα άτομα καθώς τα ίδια προβλήματα (π.χ. απογοήτευση για μία επαγγελματική επιλογή) μπορεί να προκύψουν σε διαφορετικά στάδια της ζωής.
Σε μία εποχή έντονης ανασφάλειας και συνεχών αλλαγών, η επαγγελματική συμβουλευτική μπορεί να διευκολύνει το άτομο στη λήψη αποφάσεων και να το ενισχύσει στον καθορισμό και την υλοποίηση των στόχων του μέσω της πληροφόρησης και της ενδυνάμωσης για προσωπική και επαγγελματική ανάπτυξη.

Πηγή: Nathan, R., & Hill, L. (2006). Επαγγελματική Συμβουλευτική: Η Συμβουλευτική Προσέγγιση της Επαγγελματικής Επιλογής και Σταδιοδρομίας (Μτφρ-Επιμ. Σιδηροπούλου-Δημακάκου, Δ.) Αθήνα: Μεταίχμιο.