Η Επιλογή του «Τέλειου Συντρόφου»

της Martie G. Haselton
Η κυρία Μάρτι Τζ. Χέιζελτον εργάζεται στο Κέντρο Συμπεριφοράς, Εξέλιξης και Πολιτισμού του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνιας στο Λος Άντζελες.

Όλοι ψάχνουμε τον ένα και μοναδικό σύντροφο της ζωής μας. Ενίοτε τον βρίσκουμε. Συχνά αυτό διαρκεί ώσπου να βρούμε τον επόμενο... Ποια είναι τα βιολογικά και εξελικτικά κίνητρα που μας ωθούν στην αέναη αυτή αναζήτηση και ποια τα τρικ για μια επιτυχημένη επιλογή;

Η επιλογή συντρόφου είναι ίσως η πιο κρίσιμη απόφαση της ζωής μας. Τεράστιες ποσότητες της ενέργειας και του χρόνου μας επενδύονται στην ανεύρεση ενός ξεχωριστού για εμάς ανθρώπου. Η όρεξή μας για μόνιμη σχέση τροφοδοτεί μια βιομηχανία αρκετών δισεκατομμυρίων αποτελούμενη από γραφεία συνοικεσίων, αγγελίες για μοναχικούς ανθρώπους και υπηρεσίες γνωριμιών. Και όμως αρκετές φορές δεν είμαστε ικανοποιημένοι. Έρευνα του 2005 στην οποία συμμετείχαν 900 άνθρωποι που είχαν χρησιμοποιήσει διαδικτυακές υπηρεσίες γνωριμιών έδειξε ότι τα τρία τέταρτα εξ αυτών δεν είχαν βρει αυτό που έψαχναν. Φαίνεται ότι ακόμη γνωρίζουμε ελάχιστα σχετικά με το ποιοι άνθρωποι μας ταιριάζουν.

Ας ξεκινήσουμε με το συνειδητό κομμάτι. Υπάρχουν κάποια πράγματα που όλοι βρίσκουμε ελκυστικά. Οι άνδρες συνήθως επιθυμούν γυναίκες με χαρακτηριστικά που υποδεικνύουν νεότητα και γονιμότητα, όπως χαμηλή αναλογία μέσης - γοφών, σαρκώδη χείλη και απαλή φυσιογνωμία. Πρόσφατες μελέτες επιβεβαιώνουν ότι οι γυναίκες προτιμούν την έντονα αρρενωπή ομορφιά στους άνδρες: σφικτό σώμα, μεγάλη πλάτη, καθαρό δέρμα και ξεκάθαρα, αρρενωπά χαρακτηριστικά του προσώπου· όλα αυτά υποδεικνύουν σθεναρή σεξουαλική ικανότητα και καλά γονίδια. Γνωρίζουμε επίσης ότι οι γυναίκες έλκονται από άνδρες που είτε φαίνονται πλούσιοι είτε φαίνεται να έχουν την ικανότητα να γίνουν πλούσιοι, όπως ακόμη ότι και τα δύο φύλα δίνουν ιδιαίτερα μεγάλη σημασία στην ευφυΐα ενός συντρόφου. Η προτίμηση για αυτά τα γνωρίσματα - ομορφιά, μυαλό και πλούτος - είναι σχεδόν καθολική. Οι Τζορτζ Κλούνεϊ και Αντζελίνα Τζολί του κόσμου είναι σύμβολα του σεξ εξαιτίας προβλέψιμων βιολογικών αιτίων.

Δεν ερωτευόμαστε όλοι βέβαια «υπερσυντρόφους» όπως οι παραπάνω. Ενας μέσος άνθρωπος που κάνει κάτι τέτοιο σύντομα θα βρεθεί μπροστά σε αδιέξοδο κατά πάσα πιθανότητα, καθώς οι «υπερσύντροφοι» είναι προσιτοί μόνο σε πολύ λίγους ανθρώπους. Αυτό είναι μάλλον ένα μέρος του λόγου για τον οποίον ερωτευόμαστε: για να δεθούμε με κάποιον άνθρωπο ώστε να φέρουμε μαζί παιδιά στον κόσμο, αλλά και για να βοηθηθούμε στην επιλογή, καθώς δεν θα χάνουμε χρόνο και ενέργεια κυνηγώντας το ανέφικτο. Οι άνθρωποι συνήθως ερωτεύονται άλλους ανθρώπους που έχουν περίπου την ίδια «βαθμολογία» με αυτούς στην ελκυστικότητα, στην ευφυΐα και στο κύρος.

Έλξη και ιστοσυμβατότητα

Πέρα από την εξωτερική εμφάνιση, τι συμβαίνει με τους λιγότερο προφανείς μηχανισμούς της έλξης; Συναρπαστικά ευρήματα από τον τομέα της γενετικής έχουν δείξει ότι καθένας από εμάς συνήθως ερωτεύεται ανθρώπους που έχουν ένα συγκεκριμένο σετ γονιδίων, τα λεγόμενα γονίδια της ιστοσυμβατότητας ( Major Histocompatibility Complex - MHC ), τα οποία διαδραματίζουν καθοριστικό ρόλο στην ικανότητά μας να καταπολεμούμε τα παθογόνα. Τα ζευγάρια που έχουν ανόμοια γονίδια ιστοσυμβατότητας φέρνουν στον κόσμο πιο υγιή μωρά, με πιο ισχυρό ανοσοποιητικό σύστημα.

Και οι έρευνες δείχνουν ότι συνήθως επιλέγουμε ανθρώπους με τους οποίους ταιριάζουμε ακριβώς σε αυτό το χαρακτηριστικό. Πώς βρίσκουν οι άνθρωποι με διαφορετικό MHC ο ένας τον άλλον; Αυτό δεν είναι πλήρως κατανοητό ακόμη, αλλά γνωρίζουμε ότι η οσμή είναι σημαντικό χαρακτηριστικό. Φαίνεται ότι κυριολεκτικά ξετρυπώνουμε τους συντρόφους μας μέσω της μυρωδιάς τους. Σε έρευνες όπου οι συμμετέχοντες κλήθηκαν να βαθμολογήσουν τη μυρωδιά ρούχων, μεγαλύτερη βαθμολογία είχαν τα ρούχα ανθρώπων με διαφορετικό MHC. Αυτός μάλλον είναι ο ρόλος της σεξουαλικής «χημείας».


Τα μαθηματικά στον έρωτα

Το ερώτημα όμως παραμένει: αν ο δρόμος που οδηγεί στην αγάπη έχει τόσο πολλές διακλαδώσεις, πώς αποφασίζουμε να επιλέξουμε έναν συγκεκριμένο σύντροφο; Φαίνεται ότι το πρόβλημα της επιλογής υπ' αυτές τις συνθήκες αβεβαιότητας μπορεί να περιγραφεί και να λυθεί με τη γλώσσα των μαθηματικών. Οι εξελικτικοί ψυχολόγοι Πίτερ Τοντ του Πανεπιστημίου της Ιντιάνα και Τζέφρεϊ Μίλερ του Πανεπιστημίου του Νέου Μεξικού χρησιμοποίησαν ένα πρόγραμμα προσομοίωσης για να εξακριβώσουν ποιος είναι ο καλύτερος τρόπος επιλογής ανάμεσα σε διαφορετικά ταίρια.

Ανακάλυψαν ότι ο βέλτιστος αριθμός ανθρώπων που πρέπει να εξετάσεις προτού επιλέξεις σύντροφο είναι μόλις το 9% των περιπτώσεων. Αυτό σημαίνει ότι αν πάτε σε ένα πάρτι όπου υπάρχουν 100 πιθανοί σύντροφοι, είναι καλύτερα να «μελετήσετε» μόνο τους πρώτους εννέα που θα συναντήσετε τυχαία και μετά να επιλέξετε. Αν ασχοληθείτε με λιγότερους, δεν θα έχετε επαρκείς πληροφορίες για να κάνετε μια σωστή επιλογή- αν εξετάσετε περισσότερους, είναι πιο πιθανό να προσπεράσετε τον καλύτερο από τους πιθανούς συντρόφους. Είναι αναμφισβήτητο ότι αυτά τα ερευνητικά μοντέλα υποτιμούν την πολυπλοκότητα της αληθινής επιλογής ενός συντρόφου, ωστόσο υπογραμμίζουν μια θεμελιώδη αλήθεια: μην ψάχνετε επ' αόριστον για σύντροφο· μπορεί να χάσετε όλες τις καλές περιπτώσεις ή να ξεμείνετε από χρόνο.

Τελικά οι λόγοι για τους οποίους ερωτευόμαστε συγκεκριμένους ανθρώπους είναι πολύπλοκοι. Πολλές φορές τους συνειδητοποιούμε, άλλες βιώνουμε μόνο εμμέσως τα αποτελέσματα τους. Η τύχη μπορεί να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο, ειδικά αν συναντήσουμε κάποιον λίγο καιρό αφότου έχουμε «διορθώσει» τις βλέψεις μας ή σε κάποια συγκεκριμένη φάση του εμμη-νορροϊκού κύκλου. Τελικά μπορεί κάπου στον κόσμο να υπάρχει κάποιος μοναδικός άνθρωπος για εμάς - σίγουρα όμως δεν θα είναι ο μόνος.

Πηγή: http://users.uoa.gr/~nektar/science/cognitive/tovima_science_love.htm